بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
Din Kavramı Hakkında Alimlerin Sözleriİbn'ul Enbârî Rahimehullâh (338 H) şöyle der:
"Din, ceza (karşılık) anlamına gelmektedir. Nitekim Allâh Azze ve Celle şöyle buyurdu:
"İşte o vakit, eğer ceza görmeyecek iseniz." (el-Vâki'a, 56/86)
Yine hesap anlamına gelmektedir. Nitekim Allâh Azze ve Celle şöyle buyurdu:
"Hesap günü ne zaman? diye sorarlar." (ez-Zâriyât, 51/12)
Yine saltanat anlamına gelmektedir.
Yine itaat anlamına gelmektedir. Nitekim Allâh Azze ve Celle şöyle buyurdu:
"Yoksa kralın dinine göre kardeşini alıkoyamazdı." (Yûsuf, 12/76)
Yine Ubûdiyyet (kulluk) ve zillet anlamına gelmektedir. Hadiste şöyle geçmektedir:
"Zeki kişi, nefsini dân (din kelimesinin geçmiş zaman kipi) yapıp ölümden sonrası için çalışandır." (Tirmizî, Hadis no: 2459)
Bu sözün manası, nefsini kul yapan ve zelil kılandır.
Yine millet anlamına gelmektedir, söylediğin şu sözün gibi: Biz İslam dini üzereyiz.
Yine hâl ve âdet anlamına gelmektedir."1
İbnu Teymiyye Rahimehullâh (726 H) şöyle der:
"Din kavramı, hudu (boyun eğme) ve zillet manalarını kapsar. "Dintuhu fe Dâne (ona boyun eğdirdim, o da boyun eğdi)" denilir, yani "Onu zelil ettim, o da zelil oldu." Yine "Yedînullâh ve Yedînu Lillâh" denilir, yani "Allâh'a ibadet eder, O'na itaat eder ve boyun eğer."
Binaenaleyh, Allâh'ın dini, O'na ibadet etmek, itaat etmek ve boyun eğmektir."2
Şerif Cürcânî Rahimehullâh (816 H) şöyle der:
"Din, akıl sahiplerini Rasûlullâh Sallallâhu Aleyhi ve Sellem'in katındakini kabul etmeye davet eden ilahi bir kuraldır.
Din ve Millet: Bunlar, zat bakımından bir, itibar bakımından ayrıdırlar. Zira şeriat, kendisine itaat edilmesi bakımından din olarak adlandırılır, (insanları) bir araya toplaması bakımından millet olarak adlandırılır, merci olması bakımından ise mezhep olarak adlandırılır. Denilmiştir ki din, millet ve mezhep arasındaki fark şudur: Din, Allâhu Teâlâ'ya nispet edilmiştir. Millet, rasûle nispet edilmiştir. Mezhep ise, müçtehide nispet edilmiştir."3
1- Özetle: İbn'ul Enbârî, ez-Zâhir fî Me'ânî Kelimât'in Nâs, 1/277-279.
2- Mecmû'ul Fetâvâ, 10/152.
3- Şerif Cürcânî, et-Ta'rifât, sf. 105-106.
