Tevhide Davet

NİFAK VE ÇEŞİTLERİ HAKKINDA ALİMLERİN SÖZLERİ

Başlatan Tevhîd Müdafaası, 14.09.2022, 02:42

« önceki - sonraki »

0 Üyeler ve 3 Ziyaretçiler konuyu incelemekte.

Tevhîd Müdafaası


Nifak ve Çeşitleri Hakkında Alimlerin Sözleri

İbnu Manzûr Rahimehullâh1

İbnu Manzûr Rahimehullâh "Nifak" kavramını şu şekilde açıklamıştır:

"Nifâk" (ikiyüzlülük), münafığın yaptığı işin adıdır. Bir yönden İslam'a girip başka bir yönden çıkmaya nifâk ismi verilir. Cerboa'nın (Arap tavşanının) deliği manasına gelen "Nafika" kelimesinden türemiştir. "Mazisi nâfaka, muzarisi yunâfiku, masdarı ise münâfaka ve nifâk" şeklinde gelir. Nifâk kelimesi aslı itibâriyle Arapça'da bilinen bir kelime olsa da iman izhar edip içinde küfrü gizleme manasında İslam'a has bir isim olup daha önce Arapça'da bu özel manasında kullanılmamıştır.



1- İbnu Manzûr, Lisân'ul Arab, 10/359'dan özetle.
قَالَ ابْنُ عَقِيل رَحِمَهُ اللهُ: «إذَا أَرَدْت أَنْ تَعْلَمَ مَحَلَّ الْإِسْلَامِ مِنْ أَهْلِ الزَّمَانِ فَلَا تَنْظُرْ إلَى زِحَامِهِمْ فِي أَبْوَابِ الْجَوَامِعِ، وَلَا ‌ضَجِيجِهِمْ فِي الْمَوْقِفِ بِلَبَّيْكَ، وَإِنَّمَا اُنْظُرْ إلَى مُوَاطَأَتِهِمْ ‌أَعْدَاءَ الشَّرِيعَةِ.»
İbnu Akîl Rahimehullâh dedi ki: "Zamane insanlarda İslam'ın yerini bilmek istersen, camilerin kapısındaki izdihamlarına ve mevkıfte Lebbeyk diye bağırtılarına bakma! Yalnızca onların şeriat düşmanlarıyla uzlaşmalarına bak!" (İbnu Muflih, el-Âdâb'uş Şerîa, 1/237)

Subul’us Selâm


Cevherî Rahimehullâh (393H) şöyle demektedir:

"Nefak: Bir mekâna çıkışı olan, yerin altında bulunan bir tüneldir.  Misal olarak da şu verilir: "Fare yavrusu Nefak'ını kaybetti," yani deliğini kaybetti. Nâfikâ, cerboaya (çöl tavşanına) ait olan iki delikten biridir. Nâfikâ deliğini -ki bu, üzeri çok ince toprakla örtülü bir yerdir- saklayıp başka bir deliği gösterir. Kâsi'â (adı verilen ikinci) deliğinden kendisine yaklaşılınca Nâfikâ deliğine kafasıyla vurup İntefeka yapar, yani çıkar. Nâfikâ'nın cemi sigası (çoğul çekimi) Nevâfik, Nufeka'dır ki bu hümeze gibidir (hümeze vezninde okunur) ve Nâfikâ'dır. Yine bundan dolayı şöyle denilir: "Cerboa Nefeka Tenfîkan yaptı." Nâfeka, yani Nâfikâ'sına girdi. Dindeki Münâfik kelimesi de buradan türer."2

İbnu Fâris Rahimehullâh (395H) şöyle dedi:

"Nâfikâ, cerboanın deliğinin üstünü çok ince toprakla örttüğü yeridir. Kâsi'â deliğinden kendisine yaklaşılınca Nâfikâ deliğine kafasıyla vurup İntefeka yapar, yani çıkar. Nifâk da buradan türer. Zira sahibi izhar ettiğinin muhalifine bir şeyi saklar. Sanki iman ondan veya o imandan gizlice çıkmış olur."3



2- Cevherî, es-Sihâh, 4/1560.

3- İbnu Fâris, Mekâyîs'ul Lüga, 5/455.
"Eğer cahil ısrar ederse, büyüklenirse, sapıklığında ve dalaletinde kararlıysa, körlüğü hidayete seçmişse ve içerisine düşüp kendisi hakkında cedelleştiği şey, kendisini işleyen şahsı Müslümanlar fırkasından müşrikler zümresine çıkaran büyük şirk kapsamındansa, bu durumda adil hüküm, kılıçtır!" (el-Feth'ur Rabbânî min Fetâvâ'l İmâm eş-Şevkânî, 1/185)

Subul’us Selâm


Vâhidî Rahimehullâh (468H) şöyle dedi:

"İman kelimesini izhar edip aksini sakladığı zaman şöyle denir: Bir adam Nâfeka yaptı, böylece münâfik oldu. Nifâk İslami bir isimdir. Âlimler kelimenin türeyişi hakkında ihtilaf etti.

Ebû Ubeyd şöyle dedi: 'Cerboa Nâfeka ve Nefeka' denilir. Cerboanın Nâfikâ'sı iki deliğinden bir tanesidir. Bir tane daha deliği vardır, ona da Kâsi'â denilir. Cerboa Nâfikâ deliğinde aranırken Kâsi'â'dan çıkar. Kâsi'â'da aranırken de Nâfilâ'dan çıkar. Bu yüzden de münâfığa münâfik denilmiş, zira o İslam'a girmediği bir yönden çıkmıştır; bunun sebebi ise aleni bir şekilde İslam'a girip gizlice ondan çıkmasıdır.

İbn'ul Enbârî bazı âlimlerden şunu nakletti: Münâfık Nefeka'dan türer, o da tünel anlamına gelir. Bunun anlamı da bir adamın tünelde saklandığı gibi münâfık da İslam'ın içerisinde saklanır.

Âlimlerden bir topluluk da şöyle dedi: Münâfik, Nâfikâ'dan türer, ancak Ebû Ubeyd'in zikrettiği vecihten değil. Şöyle ki: Nâfikâ, cerboanın yerin altından açtığı deliklerden biridir. Yüzeye geldiği zaman deliği tamamlamadan toprağı inceltir. Herhangi bir şey sebebiyle endişelendiği vakit başıyla bu toprağı iter ve dışarı çıkar.

Bu yüzden de münâfığa münâfik denilir; zira o zahir etmediklerini içinde saklar. Bu yüzden de Nâfikâ menzilindedir; zahiri açık değildir, batını ise toprağın altında oyulmuştur.

İbnu Abbâs şöyle dedi: Ayette geçen "Nâfeka yapanlar" ile Allâh, (münâfıkların lideri) Abdullâh bin Ubeyy ve ashabını kastetti."4

Kurtubî Rahimehullâh (671H) şöyle demektedir:

"Lügat âlimleri der ki: Münâfığa münâfik denmesinin sebebi, cerboaya benzetilerek içinde gizlediğinden başka bir şeyi açığa vurmasıdır. Cerboanın Nâfikâ denilen bir deliği vardır ve başka bir deliği daha vardır ki ona Kâsi'â denilir. Zira cerboa yeri deler, ta ki neredeyse yerin yüzeyine ulaşır, bu durumda (deliği tamamlamadan) toprağı inceltir. Herhangi bir şey sebebiyle endişelendiği vakit başıyla bu toprağı iter ve dışarı çıkar. Böylelikle deliğinin zahiri toprak, batını ise kazılmıştır. Münâfik da böyledir; onun zahiri iman, batını ise küfürdür."5




4- Vâhidî, et-Tefsîr'ul Basît, 6/157-159.

5- Kurtubî, Tefsîr, 1/195.
"Eğer cahil ısrar ederse, büyüklenirse, sapıklığında ve dalaletinde kararlıysa, körlüğü hidayete seçmişse ve içerisine düşüp kendisi hakkında cedelleştiği şey, kendisini işleyen şahsı Müslümanlar fırkasından müşrikler zümresine çıkaran büyük şirk kapsamındansa, bu durumda adil hüküm, kılıçtır!" (el-Feth'ur Rabbânî min Fetâvâ'l İmâm eş-Şevkânî, 1/185)

🡱 🡳

Benzer Konular (5)