Tevhide Davet

İBADETİN ÜÇ RÜKNÜ: HAVF, RECA VE MUHABBET

Başlatan Subul’us Selâm, 07.04.2023, 11:13

« önceki - sonraki »

0 Üyeler ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Subul’us Selâm


İbadetin Üç Rüknü: Havf, Reca ve Muhabbet

Allâh ona rahmet etsin, Selef'ten biri şöyle demiştir:

"Her kim yalnızca sevgi ile Allâh'a ibâdet ederse o kimse zındıktır.

Her kim yalnızca korku ile Allâh'a ibâdet ederse o kimse Harûrî'dir (Hâricî'dir). Yine rivâyet edilmiştir ki:

Kim sadece recâ (ümit) ile O'na ibâdet ederse o kimse Mürci'dir.

Kim hem sevgi hem korku hem de recâ ile Allâh'a ibâdet ederse işte o, muvahhid bir mümindir."1

İbnu Receb el-Hanbelî (795H) Rahimehullâh şöyle dedi:

"Bilinmektedir ki, ibadet, üç esas üzere kuruludur: Korku, ümit ve muhabbet. Bunlardan her biri, gerekli bir farzdır, üçünü de bir arada bulundurmak zorunlu bir vaciptir. Bunun için selef, ibadet ederken bunlardan biriyle ibadet edip de diğerlerini ihmal eden kimseleri kınardı. Haricîler ve onlara benzeyen toplulukların bidatleri, ancak korku konusunda aşırıya gidip muhabbet ve ümitten yüz çevirmekten kaynaklanmaktaydı. Mürcie'nin bidatleri, korkudan yüz çevirip sadece ümide bağlanmaktan ortaya çıkmıştır. Kendisini ibadete nispet edip her şeyi mubah görenlerin ve hulûl inancındakilerin çoğunun bidati de muhabbete bağlanıp korku ve ümitten yüz çevirmekten ortaya çıkmıştır.

Kendilerini süluka nispet eden son dönem âlimlerin arasında, salt muhabbetten bahsetmek ve bu konuda aslında bir zerre değerinde olmayan sözlerle kelamı uzatmak çoğalmıştır. Zira bu kelam, Kitap ve sünnetten getirilen istidlallerden uzak, ümmetin selefinin ve önde gelen imamların sözlerinden halidir."2

Muhammed bin Abd'il Vehhâb (1206H) Rahimehullâh şöyle dedi:

"Yalnız Sana ibâdet ederiz..." (el-Fâtiha 1/4) âyeti ise şu anlamdadır:

"Ey Rabbim! Bu zikri geçen üç yolla Sana ibâdet ederim: Seni severek Sen'den ümit ederek ve Sen'den korkarak."

İşte bu üçü, ibâdetin rükûnlarıdır. Bu üçünü Allâh'tan başkasına yöneltmek ise şirktir.

Yine bu üç rükûnda, bu üç rükûndan sadece birine bağlananların da reddi söz konusudur. Meselâ sırf sevgiye bağlananlar, ya da sadece ümide bağlananlar veyâhut da yalnızca korkuya bağlananlar gibi. İşte kim bu üç tanesinden birini Allâh'tan başkasına yöneltirse müşrik olur.

Bu üç rükûndan yalnızca bir tanesine bağlanan üç taifeye reddiye, bu sûrenin faydalarındandır. Meselâ (diğer iki ölçüyü bırakarak) Allâhu Teâlâ'ya sadece sevgiyle kullukta bulunanlar gibi. Kezâ Mürcîe gibi Allâh'a sadece ümit üzere ibâdet edenler de bunun gibidir. Yine Hâriciler gibi Allâh'a sadece korku yönünden ibâdet edenler de böyledir."3




1- Mecmû'u Fetâvâ Şeyh'il İslâm Ahmed İbni Teymiyye, 10/81, İbn'ul Kayyim, Bedâ'i'ul Fevâ'id, Dâr'ul Kitâb'il Arabî, 3/11; İbnu Ebi'l İzz, Şerh'ul Akîdet'it Tahâviyye, Vezârat'uş Şu'ûn'il İslâmiyye, sf. 313.

2- Mecmû'u Resâ'il İbni Receb, 3/292.

3- Fâtiha Sûresi'nden Bazı Fâideler.
"Eğer cahil ısrar ederse, büyüklenirse, sapıklığında ve dalaletinde kararlıysa, körlüğü hidayete seçmişse ve içerisine düşüp kendisi hakkında cedelleştiği şey, kendisini işleyen şahsı Müslümanlar fırkasından müşrikler zümresine çıkaran büyük şirk kapsamındansa, bu durumda adil hüküm, kılıçtır!" (el-Feth'ur Rabbânî min Fetâvâ'l İmâm eş-Şevkânî, 1/185)

🡱 🡳